Skip to main content
Fairtrade

Fair coffee, meer dan Fairtrade

By 10 januari 2019januari 11th, 2019No Comments

Wanneer is koffie eerlijk? Dat is een vraag die niet gemakkelijk te beantwoorden is. Het ontvangen van een Fairtrade premie bovenop de kiloprijs is beter dan alleen de kiloprijs. Maar als de boer inclusief de premie nog steeds minder krijgt dan de kostprijs, is het dan fair?

Wij vinden van niet. Daarom hebben we onze eigen manier van werken. Dit noemen we simpelweg Fair coffee. In dit artikel leggen we uit wat Fair coffee is en vertellen we je ook graag waarom we het doen.

Totstandkoming koffieprijs

De wereldwijde koffieprijs wordt bepaald door vraag en aanbod. De verhoudingen tussen vraag en aanbod zijn scheef. Aan de aanbodzijde vindt je honderdduizenden kleine, en soms wat grotere, koffieboeren die ieder jaar opnieuw moeten zien rond te komen.

Aan de vraagzijde wordt de markt gedomineerd door een aantal grote multinationals. Klik hier als je ze wilt leren kennen. Voor hen is de laagste prijs leidend. Op zich een logische gedachte als je concurreert in een markt. De vraag is of je nog van een markt kunt spreken als de verschillen zo groot zijn. Boeren moeten hun oogst wel verkopen om rond te komen, ook als het onder de kostprijs is.

Kostprijs versus marktprijs

Een van de coöperaties waarmee Pure Africa samenwerkt heeft een kostprijs van $3,40 per kilo koffie. Er zijn een aantal componenten die de kostprijs bepalen:

  • verzorgen van de koffiebessen op een plantage
  • plukken en vervoer naar het wasstation
  • wassen en kwaliteitsbeoordeling op het wasstation
  • drogen van de koffie door de zon
  • dry-milling van de koffie
  • vervoer naar een expeditiecentrum voor export

Het drogen van de koffie in de zon wordt veelal gedaan door vrouwen die over het algemeen $1 per dag verdienen. Hieronder zie je hoe het werkt. De vrouwen scheppen de koffie om totdat het vochtpercentage ongeveer 11% bedraagt.

Koffie wordt gedroogd in de zon

De coöperatie waarmee wij samenwerken heeft een kostprijs van $3,40. Op dit moment is de beste prijs die zij krijgen $2,20. De coöperatie is niet Fairtrade gecertificeerd. Ieder jaar sluiten ze een lening af bij de bank van ongeveer $100.000 waarover 18% rente wordt betaald. Het verkopen van de oogst is cruciaal om de lening te kunnen betalen.

Fairtrade

De Fairtrade premie op een kilo koffie zou de prijs naar $3 per kilo brengen. Nog steeds onder de kostprijs. Daar moet je ook nog de kosten van certificering aftrekken die waarschijnlijk zo rond de $3.000 liggen.

De premie komt terecht bij de coöperatie, niet bij de boer. Er zijn veel voorbeelden van geld dat door coöperaties niet goed wordt besteed, zoals blijkt uit o.a. dit artikel van The Guardian. Wij zien ook in de praktijk dat de vrouwen die de koffie drogen nog steeds $1 per dag verdienen als de koffie wel Fairtrade gecertificeerd is.

In november 2018 schreef De Volkskrant er een artikel over.

Fairtrade, een mooie gedachte…

…maar het werkt niet. Het liefste zouden we zien dat Fairtrade zijn regels om gecertificeerd te worden aanscherpt. Dit zou het grootste effect hebben op de wereldwijde koffiehandel. Tot die tijd certificeren wij ons niet en kiezen we ons eigen pad.

De reden dat we dit zo uitgebreid bespreken is dat veel grote koffiemerken goede sier maken met een Fairtrade logo op hun verpakking. Wij vinden dat je hiermee als consument wordt misleid. Ondanks de goede bedoelingen van de Fairtrade organisatie is het voor deze merken niet meer dan relatief goedkope marketing die ook nog eens een premie kan opleveren in de vorm van een hogere verkoopprijs. Wij kiezen bewust niet voor deze makkelijke weg.

Daarom Fair coffee

De gedachte voor onze Fair coffee is simpel. Wij berekenen samen met de coöperatie de kostprijs van de koffie. Daarboven op betalen we een extra premie zodat de coöperatie niet alleen uit de kosten is maar ook winst maakt. We koppelen er geen voorwaarden aan, maar gaan wel in gesprek over een aantal onderwerpen:

  • de hogere prijs moet op termijn leiden tot betere lonen voor de mensen die op plantages en het wasstation werken
  • het doel is om de afhankelijkheid van bankfinanciering te verkleinen zodat hoge rentekosten kunnen worden vermeden
  • het gebruik van chemische middelen moet zoveel mogelijk worden beperkt
  • de winst uit de hogere prijs mag niet alleen bij een deel van de mensen terecht komen

Het doel is om een lange termijn samenwerking aan te gaan. In 2020 willen we alle koffie die Pure Africa verkoopt volgens deze methode inkopen. We groeien nu snel naar het volume om dit te kunnen doen.

Fair coffee: microkredieten

Een belangrijk onderdeel van Fair Coffee zijn onze microkredieten. Hier is het mee begonnen. We investeren van iedere kilo koffie €1,- in microkredieten die verstrekken aan ondernemers in Afrika. Dit doen we omdat we geloven in ondernemerschap. Ondernemers weten heel goed wat ze moeten doen om te groeien, het geld is altijd een probleem. Dit is er helemaal niet of alleen tegen rentes van 25% of meer. daarom verstrekken wij de microkredieten tegen een rente van 6%.


Heb je vragen over Fair coffee (of kritische kanttekeningen)? Mail naar [email protected]