Bij Pure Africa investeren we al vijf jaar in microkredieten voor Rwandese boeren. Dit doen we voor een lagere rente dan gangbaar is, omdat we vinden dat het voor boeren mogelijk moet zijn te kunnen investeren zonder met hoge schulden te komen zitten. Maar op welke manier hebben deze lagere rentes invloed op levens van deze boeren? Dat is de vraag die centraal staat in de master scriptie van Sanne Swinkels, student Ontwikkelingseconomie aan de Wageningen Universiteit. Hieronder vertelt zij meer over haar onderzoek.
Wat zijn microkredieten?
Microkredieten zijn kleine leningen, van vaak 100 euro of minder, die worden verstrekt door speciale microkredietbanken aan de arme bevolking. Hierdoor kunnen mensen die vanwege hun inkomenspositie normaal gesproken geen kans maken op een lening, toch gebruik maken van krediet. Zo kunnen ze investeren in hun gezondheid, opleiding of kleine ondernemingen, maar ook omgaan met financiële risico’s.
Hoge rentes microkredieten
Pure Africa is niet de enige die in microkredieten investeert: wereldwijd investeren bedrijven, banken en organisaties grote bedragen om armere bevolkingsgroepen toegang te verlenen tot krediet. Maar hoewel microkredieten gezien worden als de ‘heilige graal’ voor economische ontwikkeling, wordt het middel ook bekritiseerd. Er is met name kritiek op de hoge rentes, die gemiddeld tussen de 20% and 50% per jaar vallen. De redenen dat deze rentes zo hoog zijn, zijn onder andere hoge risico’s en kosten voor de microkredietbanken.
Lang werden de hoge rentes gerechtvaardigd vanuit de economische gedachte dat bij een arme bevolking de vraag naar krediet zo hoog is, dat zij er veel rente voor willen betalen. Ook werd geredeneerd dat arme mensen hoge opbrengsten halen uit een kleine investering, en zo geen problemen ondervinden met de hoge rentepercentages. Maar recentelijk is aangetoond dat bij een hoge rente de vraag naar krediet sterk afneemt, vooral bij de allerarmsten.
Ook is nu bekend dat hoge rentes de voordelen van krediet afremmen, terugbetaling bemoeilijken en een deel van de bevolking uitsluiten, zoals kleinschalige boeren met een gemiddelde of lage opbrengst. En dat is het tegenovergestelde van wat we met microkredieten willen bereiken.
Meeting met de ambassadeur van Rwanda over microkredieten
Invloed lage rentes voor boeren begrijpen
Lage rentes zouden dus potentieel een positieve invloed kunnen hebben op het leven van boeren. Dat is ook een van de redenen waarom Pure Africa een 6% lening verstrekt in plaats van de gangbare 21%. Maar helaas is hier nog nauwelijks (academisch) onderzoek naar gedaan. Om dit nieuwe onderzoeksveld te ontrafelen, gebruik ik de microkredieten van Pure Africa als casus. Ik ga op zoek naar patronen die zich voordoen bij de boeren die nu gebruik maken van de lage 6% rente leningen.
Daarbij kijk ik naar hun vraag naar krediet, hun uitgaven, en de uitkomsten op bijvoorbeeld hun opbrengsten en terugbetaling. Ik kijk daarbij niet alleen naar de boeren die een lening van 6% rente hebben, maar ook naar boeren met 21% om te zien welke verschillen er optreden. Met deze inzichten formuleer ik vervolgens testbare vragen, zodat Pure Africa in de toekomst echt de impact kan gaan meten. Dus, mijn scriptie is eigenlijk een uitgebreid vooronderzoek gevolgd door een impactevaluatieplan.
Onderzoeksmethode
Voor het onderzoek gebruik ik zoveel mogelijk verschillende soorten data. Bijvoorbeeld de cijfers van de lokale bank CPF Ineza, die de microkredieten verstrekt. En natuurlijk de interviews met experts en boeren die de microkredieten hebben verkregen. Om de boeren te kunnen interviewen en het ‘veld’ te kunnen onderzoeken is het essentieel dat ik naar Rwanda toe reis. Helaas ben ik hiervoor afhankelijk van het reisadvies van Buitenlandse Zaken. Hopelijk worden Rwanda’s strenge coronamaatregelen binnenkort beloond met een geel reisadvies. Ik denk al na over alternatieve vormen van onderzoek voor het geval reizen niet mogelijk is. We wachten af!
Over mij
Hoe ik bij Pure Africa en dit onderwerp ben beland is zeker geen toeval. Ik houd me namelijk al vijf studiejaren bezig met internationale ontwikkeling. Ik heb zelfs voor mijn studie een half jaar in Zuid-Afrika gewoond en zo ook de praktijk meegemaakt. Voornamelijk ben ik gespecialiseerd in de economie van lagere-inkomenslanden en hoe via de economie bijvoorbeeld armoede en milieuproblemen verminderd kunnen worden. Bij mijn bijbaan bij MVO Nederland, doe ik ook inzichten op in de rol van bedrijven in internationale ontwikkeling. Het is voor mij een unieke kans om met mijn scriptie zo dicht bij de impact betrokken te zijn van een bedrijf. Ik hoop dat mijn onderzoek meer bedrijven kan motiveren in microkredieten te investeren!
