Voordat we op reis gingen hebben we even met de gedachte gespeeld zelf een auto te huren. Dit hebben we maar niet gedaan omdat koffieplantages meestal niet langs de weg liggen. Dat navigeren hier onbegonnen werk is hebben we de afgelopen dagen nog eens gemerkt. Als je geen Swahili spreekt kom je helemaal nergens. Het land is opgedeeld in provincies, regio’s, sectoren en gemeenten die op compleet verschillende locaties dezelfde namen kunnen hebben.
Koffie wassen
Nadat koffie geplukt is op de plantage gaat het naar een ‘washing station’. Hier worden de boon en de bes van elkaar gescheiden waarna het fermentatieproces start. Als dit klaar is wordt de koffie via een soort glijbaan gespoeld die een selectie maakt van goede en minder goede kwaliteit bonen. De beste kwaliteit blijft liggen omdat de boon zwaar is. De bonen van mindere (maar nog steeds prima) kwaliteit drijven naar boven.
Misschien ken je de plaatjes van vrouwen die met hun handen koffiebonen omscheppen op lange tafels. De koffie ligt in de zon te drogen. Tussen twaalf en twee worden de bonen afgedekt, de zon is dan te fel en de bonen gaan kapot als ze in de zon blijven liggen.
Koffieplantages
Ten westen van Huye bezoeken we een aantal koffieplantages en washing stations waaronder een van de grootste coöperaties van het land: Maraba. Voor MIG Murera, een andere coöperatie moeten we eerst een uur over een hobbelige zandweg rijden om er te komen. De prachtige omgeving alleen al maakt de rit de moeite waard. Een vallei met hoge heuvels die afwisselend groen en bruin zijn. We spreken af om de manager in Kigali weer te spreken zodat we samples mee kunnen nemen om te proeven in Nederland.
Huye Mountain Coffee
Het enige échte koffiemerk uit Rwanda is Huye Mountain Coffee. Eigenaar David is vier jaar geleden van start gegaan. Hij exporteert zijn koffies van topkwaliteit naar Europa, Japan en de VS. Het bij de koffieliefhebber bekende Stumptown uit Portland is een van de grote afnemers van David’s specialty coffees.
We zijn uitgenodigd om te gaan cuppen met koffiespecialist Rachel. Voor veertien verschillende koffies beoordelen we eerst de geur en kleur van de gemalen koffie, vervolgens de geur van de warme koffie. Als de koffie afgekoeld is beoordelen we tenslotte de kwaliteit van de smaak.
Sustainable Harvest
Het is donderdag en we gaan op pad met Marcus en Ashley van de Amerikaanse NGO Sustainable Harvest. Zij zijn bezig om in Rwanda een aantal communities en coöperaties te vormen waarin de leden door lokale mensen worden getraind om zo de opbrengst van de oogst te verhogen en de kwaliteit (dus de prijs) te verhogen. We gaan mee het veld in en zien dat deze eerste praktijktraining werkt.
De NGO helpt bij de export van de koffie. Klanten die deze koffie kopen betalen een premium. Het concept van training, opbrengstverbetering en export ondersteuning spreekt ons erg aan. Toch zitten er ook wel wat elementen in die ons als ondernemers minder aanspreken. Er is bijvoorbeeld een machine aan de coöperatie cadeau gedaan. Het gratis verstrekken van spullen geeft een verkeerd signaal en kan leiden tot gewenning.
